Tok Guru Nik Aziz(1931-2015)

Nama Tuan Guru Dato’ Bentara Setia Nik Abdul Aziz Nik Mat bukanlah asing dalam dunia politik dan dakwah Islam di Malaysia. Beliau bukan sahaja dikenali sebagai Menteri Besar Kelantan selama lebih dua dekad, tetapi juga seorang ulama yang disegani, pendakwah berkarisma, dan pemimpin rakyat yang zuhud serta merendah diri.

Artikel ini mengupas latar belakang, perjalanan hidup, perjuangan politik, serta warisan yang ditinggalkan oleh Tok Guru Nik Aziz – sebagai inspirasi buat generasi hari ini dan akan datang..

Latar Belakang dan Kehidupan Awal

Nama penuh: Nik Abdul Aziz bin Nik Mat
Tarikh lahir: 10 Januari 1931
Tempat lahir: Pulau Melaka, Kota Bharu, Kelantan
Wafat: 12 Februari 2015

Beliau dilahirkan dalam keluarga berpendidikan agama. Bapanya, Haji Nik Mat bin Raja Banjar, merupakan seorang tok guru pondok yang berpengaruh di Kelantan. Sejak kecil, Nik Abdul Aziz diasuh dalam suasana pendidikan Islam yang kukuh.

Pendidikan

Nik Aziz mendapat pendidikan awal dari bapanya sendiri, Tuan Guru Haji Nik Mat Raja Banjar di kediamannya di Pulau Melaka. Beliau memiliki kelulusan dalam bidang Sarjana Perundangan Islam daripada Universiti al-Azhar di Mesir. Masa muda, ketika belajar, beliau pernah menjadi saksi kepada Perang Arab-Israel.

Beliau juga pernah belajar di:

Sekolah Kebangsaan Kedai Lalat, Kelantan (3 Bulan) – 1936
Sekolah Pondok Tok Kenali Kubang Kerian, Kelantan
Sekolah Pondok Tok Guru Haji Abbas, Besut, Terengganu
Universiti Deoband, India – 1952
Universiti Lahore, Pakistan – 1957
Universiti al-Azhar, Mesir – Ijazah Sarjana Muda Pengajian Bahasa Arab.
Universiti al-Azhar, Mesir – Sarjana Perundangan Islam.

Perjalanan Dakwah dan Kerjaya Awal

Sekembalinya dari Al-Azhar, beliau mula bergiat aktif sebagai guru agama dan pendakwah. Gaya penyampaian beliau yang lembut, bersahaja tetapi penuh hikmah menjadikan beliau popular di kalangan rakyat Kelantan dan luar negeri.

Aktif menyampaikan kuliah agama di masjid dan surau
Menjadi tenaga pengajar di beberapa sekolah agama
Gaya dakwah yang sederhana dan dekat dengan masyarakat

Penglibatan Dalam Politik

Beliau menyertai Parti Islam Se-Malaysia (PAS) sekitar tahun 1967 atas semangat untuk memperjuangkan Islam melalui jalur politik.

Jawatan penting:

1967 – Daftar sebagai ahli PAS.
1967-1969 -Pilihanraya Kecil – Ahli Parlimen Kelantan Hilir.
1969-1974 – Ahli Parlimen Kelantan Hilir.
1974-1978 – Ahli Parlimen Kelantan Hilir. (Kawasan ini ditukar nama kepada Parlimen Pengkalan Chepa).
1978-1982 – Ahli Parlimen Pengkalan Chepa.
1982-1986 – Ahli Parlimen Pengkalan Chepa.
1986-1990 – Ahli Dewan Undangan Negeri Semut Api Kelantan.
1990-Sekarang – Menteri Besar Kelantan.

Sepanjang menjadi Menteri Besar Kelantan, beliau menerajui negeri tersebut dengan pendekatan Islamik yang berpaksikan prinsip syura, amanah, dan keadilan sosial.

Kepimpinan Yang Berintegriti dan Zuhud

Nik Abdul Aziz dikenali sebagai pemimpin yang hidup sederhana, menolak kemewahan dan mementingkan kebajikan rakyat. Rumah beliau kekal sederhana walaupun menjadi pemimpin tertinggi negeri.

Menolak gaji Menteri Besar secara peribadi dan disalurkan kepada parti
Kerap dilihat ke pasar sendiri, tanpa pengiring
Dikenali dengan pakaian ringkas dan perwatakan merendah diri

Sumbangan dan Legasi

Antara sumbangan besar beliau:

Menerapkan nilai Islam dalam pentadbiran negeri
Menyuburkan budaya ilmu dan kuliah agama di Kelantan
Memartabatkan institusi pondok dan madrasah
Menyantuni semua kaum, tidak kira bangsa dan agama

Antara dasar penting:

Larangan hiburan melampau di Kelantan
Galakan pemakaian sopan dan menutup aurat
Pelaksanaan Dasar Membangun Bersama Islam (MBI)

Kata-Kata Hikmah Tok Guru

“Islam bukan untuk orang PAS sahaja, tetapi untuk semua manusia.”
“Biarlah orang hina kita kerana Islam, jangan kita hina Islam kerana dunia.”
“Bersederhanalah dalam segala perkara, itu sunnah Rasulullah.”

Penghargaan dan Pengaruh Sehingga Kini

Walaupun telah meninggal dunia pada tahun 2015, nama Tok Guru masih kekal harum dan disebut-sebut sebagai ikon kepimpinan Islam yang sejati.

Ribuan hadir ke pengebumian beliau
Generasi muda menjadikan beliau idola dalam kepimpinan Islam
Kuliah beliau terus dikongsi di media sosial dan YouTube

Hubungan Dengan Rakyat dan Pemimpin Lain

Salah satu kekuatan utama Tok Guru Nik Abdul Aziz ialah kemampuannya menyantuni semua lapisan masyarakat – daripada rakyat marhaen hinggalah kepada pemimpin negara. Beliau dikenali sebagai seorang yang mesra rakyat dan mudah didekati. Ramai yang menyifatkan bahawa beliau adalah seorang pemimpin yang “turun padang” dan tidak kekok berada di tengah-tengah masyarakat biasa.

Beliau tidak memilih bulu dalam berkhidmat dan sentiasa memberi layanan yang sama kepada semua orang tanpa mengira latar belakang politik, bangsa atau agama. Ramai rakyat Kelantan masih mengingati saat-saat beliau hadir ke kenduri rakyat, menziarahi pesakit dan menyantuni golongan susah tanpa kehadiran media.

Dalam kalangan pemimpin politik, beliau juga dikenang kerana keikhlasan dan keterbukaan untuk berdialog serta menasihati secara hikmah. Walaupun berbeza pendapat, Tok Guru sentiasa menjaga adab dalam politik dan tidak mengamalkan budaya caci maki.

Gaya Kepimpinan Islamik Yang Unik

Tok Guru memperkenalkan gaya kepimpinan yang berpaksikan ajaran Islam secara menyeluruh. Beliau bukan hanya bercakap tentang Islam, tetapi membuktikannya dalam kehidupan harian – melalui akhlak, ketelusan, dan keikhlasan dalam mentadbir negeri.

Pendekatan beliau meletakkan nilai-nilai Islam seperti syura (musyawarah), amanah, adil dan berintegriti sebagai asas kepada segala bentuk pentadbiran. Inilah yang menjadikan beliau sebagai model “pemimpin Islam moden” yang diterima oleh masyarakat pelbagai kaum di Malaysia.

Selain itu, beliau tidak memisahkan antara politik dan agama, kerana baginya kedua-duanya adalah medan untuk menegakkan kebenaran dan kebajikan.

Kesan Kepimpinan Tok Guru Terhadap Politik Malaysia

Kehadiran Tok Guru sebagai tokoh utama dalam PAS dan negeri Kelantan telah memberi kesan besar terhadap landskap politik Malaysia. Di bawah kepimpinannya, PAS berubah menjadi sebuah parti yang lebih diterima oleh masyarakat umum, termasuk golongan profesional dan generasi muda.

Beliau juga memainkan peranan penting dalam membina kerjasama politik antara parti-parti pembangkang, yang membawa kepada pembentukan Barisan Alternatif dan kemudiannya Pakatan Rakyat. Keterbukaan beliau kepada politik kerjasama membuktikan bahawa Islam tidak anti-demokrasi, malah menyokong keadilan dan perpaduan.

Kenangan Rakyat dan Tokoh Terhadap Tok Guru

Ramai tokoh agama, politik dan masyarakat menyimpan kenangan manis bersama Tok Guru. Selepas kewafatannya, ribuan orang menghadiri solat jenazahnya sebagai tanda kasih sayang dan penghargaan yang mendalam.

Di media sosial, ramai berkongsi kisah-kisah kecil tetapi penuh makna – seperti bagaimana beliau menolak kemewahan, memberi nasihat secara bersahaja, dan membantu tanpa mengharapkan balasan. Semua ini menggambarkan betapa dalamnya pengaruh beliau terhadap jiwa rakyat.

Beliau juga mampu berkomunikasi selain Bahasa Melayu seperti bahasa Arab, Urdu, Inggeris dan Tamil.

Nilai Murni Tok Guru Nik Aziz

Tiap-tiap pagi menjadi imam subuh dan memberi tazkirah
40% dari gaji beliau digunakan untuk parti PAS di Kelantan.
Rumah beliau dekat tepi masjid dibuat dari kayu dan tangga dari simen, tiada batu marmar, mozaik atau hiasan yang mahal-mahal.
Rumah beliau tidak berpagar tiada pengawal dan tiada orang gaji pun. Siapa-siapa boleh masuk kalau nak jumpa beliau.
Dia seorang yang warak dan zuhud.
Sejak dulu, elaun rumah, elaun keraian, elaun buka puasa malah elaun hari raya pun tak pernah beliau ambil.
Beliau berpesan kepada semua ahli-ahli exco yang terpilih supaya tidak menerima sebarang bentuk hadiah dari sesiapa pun kerana hadiah itu berkemungkinan adalah berupa sogokan atau rasuah yang boleh menyebabkan korupsi.

Penutup

Nik Abdul Aziz Nik Mat bukan sekadar seorang ahli politik. Beliau adalah simbol ketelusan, ilmu, dan perjuangan Islam dalam erti kata sebenar. Hidupnya dihabiskan demi agama dan rakyat. Moga kisah beliau terus menjadi inspirasi dalam membina masyarakat yang lebih berakhlak, adil dan bertaqwa.