Biodata Syeikh Daud al-Fatani
Syeikh Daud al-Fatani ialah ulama besar dari Pattani yang sangat berpengaruh dalam dunia Islam Nusantara, khususnya dalam penyebaran ilmu fiqh, tauhid dan tasawuf. Beliau berasal dari keturunan bangsawan dan ulama, belajar di Pattani, Aceh, dan kemudian Mekah serta Madinah lebih 30 tahun.
Beliau bukan sahaja pengarang lebih 20 kitab penting, malah guru kepada ramai ulama Melayu. Keturunannya juga terdiri daripada tokoh-tokoh penting agama.
Isi Kandungan
🌟 Biodata Ringkas
- Nama penuh: Al-‘Alim al-‘Allamah al-‘Arif ar-Rabbani Syeikh Wan Daud bin Syeikh Wan Abdullah bin Syeikh Wan Idris al-Fatani
- Tarikh lahir: sekitar tahun 1774
- Tempat lahir: Kampung Parit Marhum, Kerisik, Patani (kini selatan Thailand)
- Tarikh wafat: Sekitar tahun 1847
- Tempat wafat: Taif, Mekah (Tanah Hijaz)
Ibunya, Nik Wan Fatimah al-Fatani, dari keturunan bangsawan dan ulama.
Beliau mempunyai empat saudara kandung, dan merupakan anak sulung dalam keluarganya. Tidak mempunyai anak kandung, tetapi membesarkan anak-anak saudaranya seperti anak sendiri
📚 Pendidikan Dan Guru
- Awal pengajian:
Bermula di Patani, di bawah bimbingan para ulama tempatan. Patani ketika itu merupakan pusat ilmu Islam penting di Alam Melayu. - Ke Aceh:
Meneruskan pengajian di Aceh yang juga pusat pengajian Islam penting di Nusantara. - Tanah Hijaz (Mekah & Madinah):
Beliau menetap dan belajar di Mekah dalam tempoh yang sangat lama, bahkan menjadi guru dan tokoh penting di sana. Beliau juga dikenali sebagai guru kepada ramai pelajar dari Nusantara yang datang belajar di Mekah.
Berguru dengan ulama besar seperti:
- Syeikh Wan Abdullah – ayah beliau sendiri, seorang ulama Pattani.
- Syeikh Safiyuddin – bapa saudara beliau, ulama terkenal di Pattani.
- Syeikh Muhammad Zain al-Asyi – ulama besar dari Aceh, ahli fiqh dan tasawuf.
- Syeikh Muhammad Zain al-Asyi (Aceh)
- Syeikh Ahmad al-Marzuki,
- Syeikh Muhammad bin Abdul Karim al-Saman – pengasas Tarekat Samaniyyah, seorang tokoh besar sufi di Mekah.
✍️ Karya-Karya Utama
Syeikh Daud sangat prolifik – menghasilkan lebih 100 buah kitab, kebanyakannya dalam bahasa Melayu jawi, termasuk:
- Fiqh (Mazhab Syafi’i):
- Furu’ al-Masa’il
- Bughyah al-Tullab
- Wardah al-Bahiyyah
- Munyatul Musolli
- Tauhid & Akidah:
- al-Durr al-Thamin
- Al-Manhal al-Shafi
- Tasawuf:
- Siyar al-Salikin (ringkasan dari Ihya Ulumuddin)
- Muniyat al-Musalli wa Ghunyat al-Mubtadi
- Usuluddin dan Falsafah Islam:
- al-Jawhar al-Mauhub
- Aqidah al-Najin
Karya beliau sangat berpengaruh dalam sistem pengajian pondok di seluruh Nusantara — Malaysia, Thailand Selatan, Indonesia dan Brunei.
🕌 Pengaruh dan Sumbangan
- Menjadi pengasas utama tradisi penulisan kitab dalam bahasa Melayu Jawi, menjadikan ilmu Islam lebih mudah difahami oleh masyarakat Melayu.
- Beliau antara pembentuk utama fiqh dan pemikiran Islam dalam dunia Melayu.
- Pelajarnya termasuk ramai tokoh-tokoh pondok dan ulama besar di Alam Melayu.
🏅 Legasi
- Karya-karya beliau masih diajarkan di pondok-pondok hingga hari ini.
- Dikenang sebagai “Bapa Ilmu Islam Melayu” oleh sesetengah sarjana.
- Beliau dianggap perintis Islamisasi ilmu dalam tradisi Melayu – membawa ilmu dari Tanah Arab dan menyesuaikannya untuk masyarakat Melayu.
🕊️ Wafat
- Meninggal dunia pada 1847M di Taif, dan dikebumikan berdekatan maqam Saidina Ibn Abbas.
- Jenazahnya kemudiannya dipindahkan ke Mekah untuk mengelakkan gangguan oleh pihak Wahabi yang menentang pengkultusan kubur.
